Czy gmina może usunąć drzewa na granicy działek bez zgody właściciela?

Wejście na cudzy grunt

Zgodnie z art. 149 Kodeksu cywilnego „właściciel gruntu może wejść na grunt sąsiedni w celu usunięcia zwieszających się z jego drzew gałęzi lub owoców. Właściciel sąsiedniego gruntu może jednak żądać naprawienia wynikłej stąd szkody”. Z kolei zgodnie z art. 150 „właściciel gruntu może obciąć i zachować dla siebie korzenie przechodzące z sąsiedniego gruntu. To samo dotyczy gałęzi i owoców zwieszających się z sąsiedniego gruntu; jednakże w wypadku takim właściciel powinien uprzednio wyznaczyć sąsiadowi odpowiedni termin do ich usunięcia”.

Powołane regulacje będą miały pełne zastosowanie w niniejszej sprawie, pamiętać bowiem należy, że droga gminna stanowi nieruchomość należącą do gminy, na którą nachodzą gałęzie z drzew rosnących na działkach sąsiednich. Zgodnie z nimi właściciel nieruchomości (gmina) powinien przy wykonywaniu swego prawa powstrzymywać się od działań, które by zakłócały korzystanie z nieruchomości sąsiednich ponad przeciętną miarę, wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych (art. 144).

Naprawienie szkody

Jeżeli wskutek tego wkroczenia na grunt sąsiedni wyniknie dla jego właściciela szkoda, może on domagać się jej naprawienia (stąd też wniosek, że właściciel korzystający z art. 149 nie musi uzyskiwać zgody sąsiada, ale jest odpowiedzialny za wynikłą z wejścia na jego grunt szkodę). Charakter prawny tego roszczenia jest niejasny. Należy stanąć na stanowisku, że jest to przypadek tzw. szkody legalnej, a więc wynikłej z działania, które jest zgodne z prawem. Stosuje się tutaj art. 361–363, przy czym odpowiedzialność wkraczającego na cudzy grunt właściciela nie jest zależna od jego winy. Szkoda ma charakter majątkowy i obejmuje normalne następstwa takiego wkroczenia. Roszczenie odszkodowawcze kierowane jest przeciwko właścicielowi, który skorzystał z uprawnienia danego przez art. 149. Jeżeli przy sposobności wejścia na grunt sąsiedni celem wykonania powyższego uprawnienia właścicielowi tego gruntu wyrządzone zostały przez wkraczającego inne szkody majątkowe, niepozostające w związku z tym wejściem, albo gdy naruszano jego dobra osobiste, odpowiedzialność za te czyny opiera się już na przepisach o czynach niedozwolonych. Roszczenie odszkodowawcze z art. 149 ma charakter bezterminowy (art. 455) i przedawnia się z terminem 6-letnim (art. 118), przy czym początek biegu przedawnienia oblicza się na podstawie art. 120 § 1 zdanie drugie Kodeksu cywilnego. Roszczenie to nie ma charakteru obligacji realnej. Jeżeli właściciel chcący skorzystać z uprawnienia danego przez art. 149 spotka się z odmową wstępu ze strony właściciela gruntu sąsiedniego, ten ostatni odpowiada odszkodowawczo, gdyż nie wykonał zobowiązania płynącego wprost z przepisu ustawy (art. 471).

Jeśli jednak nie ma innej możliwości na usunięcie drzew, to mogą w oparciu o art. 150 wejść na Pana nieruchomość celem ich wycięcia.

Wypada przyjąć, że powyższe rozwiązania nie znajdują zastosowania do drzew i krzewów położonych na samej linii granicznej. W takim wypadku są one po połowie częściami składowymi obu nieruchomości i ten ich status rozstrzyga o prawie pobierania ich pożytków czy ewentualnej wycince.

Drzewa w granicy działek

Drzewa i krzewy rosnące w granicy działek stanowią współwłasność właścicieli tychże działek. W związku z powyższym na uzyskanie zezwolenia na ich usunięcie wymagana jest każdorazowo zgoda każdego ze współwłaścicieli. W przypadku braku zgody wszystkich współwłaścicieli, możliwe jest uzyskanie tzw. zastępczej zgody sądu na wycięcie drzew.

Wycięcie drzew jest wyjątkiem od reguły zachowania drzew jako podlegającego ochronie prawnej elementu przyrody (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 9 stycznia 2008 r., sygn. akt II SA/Gl 824/07). Zatem gmina nie powinna usuwać drzew bez Pana zgody.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.